Dr. Jane Goodall op bezoek in Nederland
“An afternoon of hope” is de titel van het event in World Forum Theater in Den Haag. Primatoloog Dr. Jane Goodall is te gast en geeft ons tijdens een 2 uur durende bijeenkomst hoop voor de toekomst van deze aarde met alles wat er leeft. Het is een inspirerende middag vol verhalen, met passie verteld door Jane Goodall.
Hoe het begon voor Goodall
Al heel jong was dr. Jane Goodall (1934) gek op dieren. Het boek ‘Dr. Dolittle’, over een arts die de gave had met dieren te kunnen praten, was haar favoriet. Toen ze 10 was kocht ze van haar bijeen gespaarde zakgeld het boek ‘Tarzan in de jungle’ en was helemaal idolaat van Tarzan. Zoals ze zelf gekscherend vertelt: ''Hij trouwde de verkeerde Jane!''
Jane wilde iets met dieren doen en boeken schrijven. Haar moeder was haar grote inspiratiebron, zij moedigde Jane aan: volg je droom! De Tweede wereldoorlog was net voorbij en geld voor een universitaire studie was er niet. Jane deed een opleiding voor boekhouding en secretaresse. Op uitnodiging van een vriend, die een farm in Afrika had, vertrok zij naar Kaapstad. Hier wilde zij snel weer weg vanwege de rassenscheiding en discriminatie.
In Kenia kon zij aan het werk voor antropoloog Louis Leaky, die haar vroeg mee te werken aan onderzoek naar de menselijke evolutie.
Tanzania
Voor dit onderzoek vertrok Jane Goodall in 1960 samen met haar moeder naar Tanzania, naar het Gombe Stream National Park, waar zij 6 maanden de tijd kreeg om het gedrag van de chimpansees te bestuderen.
Het was pittig, zeker voor haar moeder, die minder gecharmeerd was van de wilde dieren en insecten. Toch vond haar moeder haar eigen invulling door het opzetten van een eenvoudige kliniek met simpele spullen. Zo kon zij de lokale bevolking helpen waar mogelijk. Ze werd ook wel “The white witchdoctor” genoemd.
Na 4 maanden leken de chimpansees eindelijk hun aanwezigheid te accepteren en Jane kon ze uitgebreid observeren.
Doorbraak
Tijdens deze maanden kwam een grote doorbraak tot stand. Jane Goodall ontdekte dat ook chimpansees gereedschappen gebruikten. Met een takje gingen ze in een termietennest en haalden het stokje vol termieten weer naar boven om ze op te eten. Tot dan toe ging de wetenschap er vanuit dat alleen mensen gereedschappen gebruiken. Ook zag Jane hoe chimpansees op jacht gingen en vlees aten en oorlog voerden met andere groepen apen. Maar ook hoe hecht en emotioneel de band is tussen moeder en kind en verdere familieleden.
Jane roeide tegen de stroom van nuchtere wetenschappers in, die vonden dat ze niet objectief en te emotioneel was. Een chimpansee geef je geen naam, maar een nummer! Maar haar benadering bleek een goede en inmiddels wordt deze door andere ethologen ook toegepast. Tevens was dit ook een doorbraak voor het bestuderen van andere diersoorten.
In 1962 keerde ze terug naar haar geboorteland Engeland en haalde in 1965 haar doctoraat in de ethologie aan de Universiteit van Cambridge. Inmiddels was Jane gehuwd met de Nederlandse wildlife-fotograaf Hugo van Lawick. Samen gingen zij terug naar Tanzania.
Jane Goodall Institute
In 1977 richtte Jane het Jane Goodall Institute op. De heuvels van het Gombe Stream NP werden steeds kaler. Het leefgebied van de chimpansee werd bedreigd, bomen gekapt en stropers schoten moeder chimpansees dood om hun baby’s te verhandelen.
Het instituut (inmiddels in meer dan 30 landen!) zet zich in om, met behulp van de lokale bevolking, het leefgebied van de chimpansees te beschermen en te herstellen.
Een succesverhaal, samen met de lokale bevolking
De lokale bevolking werd gevraagd wat zíj nodig hadden en dat is simpel: voedsel, gezondheid en inkomen. En zo werden deze mensen betrokken bij vele projecten, o.a. watermanagement. Vrouwen kweken nieuwe bomen en kunnen een deel hiervan voor eigen inkomsten gebruiken.
Rangers zetten zich in om het woud te ontdoen van de vele vallen en strikken, door stropers geplaatst. En kinderen, met name meisjes, krijgen onderwijs. Ook aan gezinsplanning wordt aandacht besteed, zodat er minder monden te voeden zijn. In Tanzania zijn inmiddels 104 dorpen aangesloten.
Roots and Shoots
In 1991 richtte Jane Goodall de Roots and Shoots community op met als doel jongeren te inspireren in actie te komen voor de natuur aan de hand van allerlei projecten. In ruim 68 landen is al een Roots and Shoots community, zoals ook in Nederland, kijk voor meer informatie op www.rootsandshoots.nl.
“Ik heb redenen voor hoop, vooral de inzet van jonge mensen wanneer zij worden aangemoedigd om in actie te komen”, aldus Dr. Jane Goodall. Tot op de dag van vandaag zet Jane zich in voor een betere wereld voor dieren én mensen, vooral door bewustwording.
Hoop
Dr. Jane Goodall geeft ons een aantal redenen mee om werkelijk hoop te hebben in een betere toekomst. De vele jonge mensen, die zó toegewijd zijn, mede dankzij de Roots and Shoots Community. Eindelijk gebruiken we ons intellect ten goede om met name fossiele brandstoffen uit te bannen, vegetarisch te eten enz.
Er is hoop, omdat door de vele aangeplante bomen de heuvels van Gombe Stream National Park inmiddels weer groen zijn. Een prachtig gezegde van Jane Goodall vond ik: je kunt de wereld niet in je eentje redden. Begin in je eigen kleine wereld en omgeving en dát maakt al het verschil!
“Every day you live, you can make a difference” - Dr. Jane Goodall
Koninklijke onderscheiding
De middag in het World Forum Theater werd afgesloten met een verrassing voor Dr. Jane Goodall. Door Minister van landbouw, Van der Wal, werd zij geëerd met de onderscheiding Officier in de orde van Oranje-Nassau.
Met de vraag: ''Wat was uw meest memorabele herinnering?'', kregen we tenslotte het filmpje te zien van chimpansee Wounda, een wees, opgevangen en verzorgd. Jane had haar niet eerder ontmoet. Wounda mocht de vrije natuur in. Na een geruststellend klopje op haar rug van haar verzorgster, klom Wounda op de kooi, keek om zich heen en omhelsde vol overgave Dr. Jane Goodall.
Omhelzing van Wounda
