Het Zwin
België - Nederland - Het Zwin strekt zich uit over een lengte van 2 kilometer langs de Belgische kust en nog een klein stukje van ongeveer 300 meter over de Nederlandse kust. Hou je van natuur en van vogels observeren en ben je hier nog niet geweest, bezoek dan zeker het Zwin Natuurpark, voor velen is dit het mooiste natuurreservaat van het land. Het omringt de gelijknamige zeearm die de grens vormt tussen Nederland en België en is goed bereikbaar vanaf West-Vlaanderen en West-Zeeuws-Vlaanderen.
Natuur in het Zwin
Het Zwingebied wordt gevormd door meertjes en eilanden, waarop vogels broeden. De rust en de stilte, de leuke paden en hutten, de bijzondere fauna en flora dragen bij tot een natuurgebied waar het heerlijk vertoeven is tijdens een dagje erop uit of een weekend aan de Belgische zee. Voor kinderen is het super leerzaam om de gidsen te spreken, de ludieke tentoonstelling in het centrum is interessant voor jong en oud.
Je kunt op eigen houtje rondlopen in het reservaat, maar we raden toch wel aan om een natuurgids te nemen. Deze kan je allerlei weetjes vertellen over de geschiedenis, de verschillende biotopen, de vele waargenomen soorten en de plannen voor de toekomst. Want het gebied is nog steeds in beweging.
Landschapspark Zwinstreek
Sinds oktober 2023 mag de Zwinstreek de titel landschapspark dragen. Dit houdt in dat de regio niet alleen interessant is vanwege de wisselwerking tussen mens en natuur, maar er ook interessant erfgoed te vinden is.
Leuk overnachten bij het Zwin
- Vind leuke overnachtingen in de omgeving.
- Bij het Zwin, Cadzand en Knokke-Heist.
- Heerlijk uitwaaien en vogels spotten.
1. Bezoekerscentrum
Je bezoek begint bij het bezoekerscentrum Zwin Natuur Park op de Graaf Léon Lippensdreef 8B in Knokke-Heist. Een modern, doordacht en duurzaam gebouw.
Het is erg leuk opgezet, met een vertrekhal, waar je de tijden ziet waarop verschillende (vogel)gasten het park bezoeken. Dit refereert naar de vlieghaven die hier ooit gevestigd was.
Vervolgens check je in met een pasje en krijg je te zien welke vogel jij bent tijdens je bezoek aan het Zwin. Mijn collega Manou was een boerenzwaluw en ik was een kolgans. Het inchecken gebeurt op leeftijd. Er zijn verschillende interactieve spellen aangepast aan jouw leeftijd en waarbij je in de rol van jouw vogel leert vliegen, de juiste eieren moet raden enz.
Vanaf de panoramatoren heb je zicht op het Zwin Natuur Park en het grootste deel van het hele natuurreservaat. In de shop zijn leuke souvenirs en natuurboeken te koop en in het restaurant kan je terecht voor een hapje of een drankje.
2. Zwin Natuur Park
Een huttenparcours voert de bezoekers langs een aantal verschillende biotopen in het park. De route is slechts 1,7 km lang en is toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen.
In de hutten kom je van alles te weten over de natuur in het Zwin. Sommige hutten zijn bestemd om de dieren in het park te observeren. Goede verrekijkers staan opgesteld, zodat je de vogels van dichtbij kunt bekijken en identificeren.
De voederhut met bosvogels vonden wij echt uniek. Je krijgt hier van dichtbij heel veel vogels en andere dieren te zien. Tijdens onze bezoeken zagen we een eekhoorn, een vosje, een zwerm kepen, spechten en tal van andere vogels. Verder is er ook nog een kijkhut, een labohut, een kijkwand en een ringstation, waar je een kijkje krijgt in de wetenschappelijke onderzoeken die er plaatsvinden. In de ooievaarstoren sta je op ooghoogte met de ooievaars in hun nest, zeer bijzonder!
Onderweg kom je langs een oude bunker die herinnert aan de roerige geschiedenis. Het net hierachter gelegen kijkcentrum is vormgegeven als betonnen bunker, met referentie naar dit oorlogsverleden. Vanaf de grote glazen wanden in het centrum heb je een fantastisch panoramisch uitzicht op de vogeleilanden en de Zwingeul.
3. Zwinvlakte
Achter de duinen liggen slikken en schorren. Deze bepalen grotendeels de Zwinvlakte en zijn begroeid met zeekraal en lamsoor, planten die prima gedijen op zout water. Daar tussenin bevindt zich een slufter om het water van de Noordzee bij vloed in het gebied te laten stromen. Recent werd de geul breder gemaakt en het getijdengebied uitgebreid, om te zorgen dat er meer dynamiek ontstaat voor de zoutminnende planten.
In de zomer kleurt het lamsoor - en daarmee de hele vlakte - prachtig paars.
4. Zwinduinen en Zwinpolders
Wil je vrij wandelen, fietsen of paardrijden, check dan ook de Zwinpolders en -duinen. Deze zijn direct verbonden met het Zwin Natuur Park en je kan hier heerlijk vrij rondlopen zonder entree te betalen. Bij zee ligt nog een kleinere struinzone waar je ook vrij kan bewegen. In het zuidelijke deel vormt de Kleyne vlakte een leuke plek voor vogelaars. Wij zagen hier zelf een grote groep lepelaars.
Zien in het Zwin
Wat te zien in het Zwin? In de eerste plaats is het een vogelparadijs, maar er is veel meer te doen en te zien. We vertellen je graag meer.
1. Vogels in het Zwin
Vogels spotten in België? Tijdens een weekendje in het Zwin zit je goed! In deze omgeving komen heel veel watervogels. In het gebied zijn al ruim 300 vogelsoorten vastgesteld. Ongeveer 200 daarvan komen jaarlijks voor, waaronder lepelaars en kleine zilverreigers. Het is ook één van de belangrijkste broedgebieden van de ooievaar in België. Op het moment van schrijven zijn er 16 bezette ooievaarsnesten geteld in het Zwin! En meteen daarbuiten zie je er nog meer.
Ook ganzen en eenden vinden hun heil in het natuurreservaat, net als steltlopers, sternen en meeuwen.
Het Zwin is tevens een rustplaats voor vele trekvogels. Het is eigenlijk een continu komen en gaan van vogelsoorten, die zich voeden met de wormen en slakken in de bodem. Op de officiële website van Het Zwin kan je per maand zien welke vogelsoorten het meest voorkomen.
2. Dieren in het Zwin
In het gebied komen ook grazers voor, waaronder Schotse hooglanders, konikpaarden, Shetlandpony’s en schapen. Bij een van de kijkhutten zagen we een vosje. Ook de boomkikker is terug van bijna weggeweest. Het meest kans om deze kikkersoort te zien heb je in de zomer, tussen de bramenstruiken in de nabijheid van poeltjes. In bepaalde periodes worden er speciale boomkikkeravonden georganiseerd.
- Handige veldgids voor vogels in NL en België.
- Leer soorten eenvoudig herkennen.
- Met gedetailleerde illustraties.
Doen in het Zwin
Wat te doen in het natuurreservaat? Natuurlijk is het er heerlijk wandelen en rondkijken, maar je kunt er ook een praatje maken met een van de vele gidsen, vogels observeren door een verrekijker en je verrijken met informatie in het interactieve natuurcentrum.
- Met de kinderen naar het Zwin
Voor kinderen is een bezoek aan het Zwin in België een leerrijke en leuke ervaring. Bij een verblijf in een vakantiepark kan je een bezoek aan het natuurgebied combineren met pret op het strand en lekker eten in een strandrestaurant.
In het Zwin is een belevenisparcours en vertellen gidsen alles over de dieren in het park, en er zijn ook leuke luisterverhalen. Met spelletjes, workshops en zoektochten leren de kinderen alles over de natuur in het gebied.
- Wandelen in het Zwin
Vanaf het bezoekerscentrum voeren diverse wandelpaden door de natuurrijke omgeving. Met een gids kan je deelnemen aan een rondleiding, bijvoorbeeld over vleermuizen of een ander specifiek thema. En je kan ook heerlijk zelf rondwandelen.
Er is een relatief korte hoofdroute langs observatiehutten. Vanaf de kijkhutten heb je zicht op de vogels en prachtige natuur en een Zwingids deelt zijn kennis met de bezoekers. In de Labohut kan je de kleinste zoetwaterdieren onder een microscoop bekijken, terwijl de Ringhut inzage geeft in het ringen van vogels. Sommige vogels, zoals dit roodborstje, blijven graag rond de hut zwerven.
Neem even pauze op een van de houten bankjes om te genieten van de vogels om je heen. Pijltjes voeren langs de hutten, de Luisterduin en de Zwinvlakte. Een grote overdekte ruimte biedt een fraai uitzicht over de vlakte, met heldere watertjes en begroeide duinen.
Een rondwandeling voert door de duinen en langs de kust. Tot slot is er een wandel- en fietspad, die duinen, zwinpolders en zwinvlakte combineert. Telkens weer met een ander perspectief wandel je door en langs het natuurgebied. Er zijn kaarten te verkrijgen bij bezoek aan het Zwin Natuur Park en er is een speciale bezoekersgids te koop, met daarin gedetailleerde wandelroutes.
Heel leuk voor gezinnen met kinderen is de route, waarbij je op blote voeten door de modder kan ploeteren. Loop jij het blotevoetenpad?
Overnachten bij het Zwin
Het Zwin ligt aan de rand van de mondaine badplaats Knokke-Heist. Hier vind je de duurste winkels en restaurants van de Belgische Kust. Wij verbleven zelf in Hotel St. Pol. Dit is absoluut aan te raden. Het ligt op korte afstand van het natuurpark en biedt comfortabele kamers en een heerlijk ontbijt.
Noemenswaardig is zeker ook de manier waarop de eigenaren omgaan met duurzaamheid. Wanneer je vraagt wat zij allemaal doen en hebben gedaan voor het behalen van de Green Key, krijg je een waanzinnige lijst van acties die zij ondernemen voor het milieu. Een voorbeeld voor velen!
Verschillende kunstprojecten zijn te zien in en rond de accommodatie.
Bereikbaarheid en toegankelijkheid Zwin Natuur Park
Zwin Natuur Park
Graaf Léon Lippensdreef 8B
8300 Knokke-Heist
België
+32 50 60 70 86
Het Zwin Natuur Park heeft een parkeerplaats, die dagelijks open is van zonsopgang tot zonsondergang. Er zijn ook openbare parkings langs de rand van het natuurgebied.
Reis je met de trein, dan kan je vanaf het Station van Knokke buslijn 12 en 13 nemen naar het Zwin.
De Zwinvlakte is toegankelijk voor het publiek en kan bezocht worden onder begeleiding van een gids.
Het Zwin is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en er is een speciale wandelroute voor blinden.
