Telemark

Ben je op zoek naar een stukje pure, gevarieerde Noorse natuur, dat ook nog eens verrassend goed bereikbaar is vanuit Nederland? Dan is de provincie Telemark in het zuiden van het land absoluut een bestemming om te ontdekken. Deze veelzijdige regio combineert het beste van Noorwegen: een mooie kustlijn met charmante dorpjes, imposante bergen die je uitnodigen tot avontuurlijke tochten en bezienswaardigheden als meren en watervallen.

Mooiste plekken Telemark

Wat Telemark zo bijzonder maakt, is de enorme afwisseling in het landschap. Van de hoogste berg Gaustatoppen tot aan de Hardangervidda, een van de grootste bergplateaus van Europa. Maar ook dichte bossen, glinsterende meren, ruisende watervallen en het Telemarkkanaal. Dankzij de rijke cultuurgeschiedenis van deze provincie en bezienswaardigheden als traditionele staafkerken, vind je hier een mooie mix van natuur en cultuur. Telemark biedt voor ieder wat wils! Welke plekken mag je echt niet overslaan? We tippen alle highlights!

1. Gaustatoppen

De Gaustatoppen is met zijn 1.883 meter de hoogste berg van Telemark en een van de absolute hoogtepunten van de regio. Voor natuurliefhebbers is de klim een unieke ervaring: het pad naar de top is goed begaanbaar en populair bij zowel ervaren wandelaars als gezinnen met kinderen. Reken op zo’n 2,5 tot 3 uur wandelen naar boven, afhankelijk van tempo en weer.

Het meest gebruikte startpunt is bij de Gausta turisthytte net buiten Rjukan, waar je meteen het gemarkeerde pad opgaat dat je over een stenig maar overzichtelijk bergterrein naar boven leidt.

Eenmaal boven wacht je een geweldig uitzicht: bij helder weer zie je maar liefst een zesde van heel Noorwegen, met bergen, meren en uitgestrekte hoogvlaktes zover het oog reikt. Het panorama over de Hardangervidda, de Noorse kustlijn in de verte en de diepe dalen rondom Rjukan maakt de inspanning meer dan de moeite waard.

Voor wie de klim te zwaar vindt, is er bovendien de Gaustabanen, een voormalige militaire kabeltrein die dwars door de berg loopt en je comfortabel dicht bij de top brengt.

2. Hardangervidda

Het bergplateau Hardangervidda is een van de grootste en meest indrukwekkende hoogvlaktes van Noord-Europa, en het deel dat zich uitstrekt in Telemark biedt een ideale uitvalsbasis voor de (gevorderde) wandelaar. Het gebied in Zuid-Noorwegen staat bekend om zijn rijke flora en fauna, waaronder kuddes rendieren die in de zomer vrij rondlopen, en het gevoel van absolute stilte en ruimte maakt elke wandeling bijzonder.

Vanuit Telemark kun je verschillende routes lopen, variërend van dagtochten tot meerdaagse trekkings. Start eens bij Haukeliseter Fjellstue, een populaire toegangspoort tot Hardangervidda, en loop naar de Mogen Turisthytte. Het pad is goed gemarkeerd en voert je door een gevarieerd landschap van meren, rivieren en uitgestrekte hoogvlaktes.

Of maak een meerdaagse tocht vanuit Rjukan, een historisch stadje aan de rand van Hardangervidda, en eindig bij de Mårbu Turisthytte. De route voert je door dichte bossen, langs bergmeren en over uitgestrekte hoogvlaktes. Onderweg kun je overnachten in berghutten.

Kalhovd is een andere toegangspoort tot Hardangervidda, waar een route leidt naar Hægeland. Het pad is goed gemarkeerd en biedt een afwisselend landschap van bergmeren, rivieren en uitgestrekte hoogvlaktes. Onderweg kun je genieten van de rust en stilte die het gebied te bieden heeft.

3. Waterval Rjukanfossen

Rjukanfossen is een van de meest indrukwekkende watervallen van Telemark. Deze waterval ligt bij het plaatsje Rjukan en stort met enorme kracht zo’n 104 meter naar beneden. Een spectaculaire blikvanger in het omringende berglandschap. Als je geluk hebt tenminste, want soms ligt de waterval droog door omleiding van het water naar de waterkrachtcentrale. Het donderende geluid van het water, gecombineerd met de mist die vaak rond de waterval hangt, creëert een bijna magische sfeer.

Rjukanfossen is goed bereikbaar vanaf de parkeerplaats via een makkelijk bospad. Klim omhoog om de waterval vanuit een ander perspectief te zien!

4. Nissedal Potholes

De Nissedal Potholes, lokaal bekend als Jettegrytene, zijn indrukwekkende ronde en langwerpige rotskuilen die tijdens de ijstijd door kolkend water en stenen zijn uitgesleten. Het water heeft in de loop der tijd gladde glijbanen en natuurlijke poelen gevormd. Het heldere water maakt het tot een geliefde plek om te zwemmen of te ontspannen tussen de granieten wanden.

Je bereikt de potholes door te parkeren op een nabijgelegen parkeerplaats en vervolgens een korte wandeling te maken over een grindpad. Op warme zomerdagen zoeken veel mensen er verkoeling, maar het is goed om te weten dat het waterpeil kan variëren doordat er stroom wordt opgewekt. Wees dus altijd voorzichtig en volg lokale aanwijzingen op!

5. Møsvatn meer

Het meer Møsvatn ligt op de hoogvlakte bij Rjukan, is het derde grootste meer van Noorwegen en wordt omringd door indrukwekkende berglandschappen. Het ligt op de rand van de Hardangervidda en is daardoor een toegangspoort tot ongerepte natuur. Vanuit de kleine havens vertrekken bootjes naar afgelegen boerderijen en wandelroutes, en het heldere, rustige water leent zich goed voor kanoën en kajakken. In de winter verandert het meer in een stille, bevroren vlakte waar je de uitgestrektheid van de natuur nog sterker ervaart.

Naast Møsvatn vind je in Telemark nog talloze andere mooie meren. Nisser is een van de langste meren van Zuid-Noorwegen en wordt vaak vergeleken met een Noors fjord, met steile berghellingen en zandstranden die uitnodigen tot zwemmen en kamperen. Bandak, onderdeel van het Telemarkkanaal, biedt een unieke mix van ruige natuur en historische sfeer, waar oude kanaalboten nog steeds varen.

6. Telemarkkanaal

Het Telemarkkanaal is een uniek staaltje van Noorse waterbouwkunde en een van de bekendste bezienswaardigheden van Telemark. Het kanaal verbindt de meren van het binnenland met de kust en slingert zich over 105 kilometer door een afwisselend landschap van meren, rivieren en valleien.

Langs het traject liggen maar liefst achttien sluizen, sommige nog in hun oorspronkelijke negentiende-eeuwse staat, waardoor boten een hoogteverschil van bijna 72 meter overbruggen. Tijdens een tocht over het kanaal ervaar je zowel de technische geschiedenis als de natuurlijke schoonheid van de regio.

Varen over het Telemarkkanaal kan op verschillende manieren: je kunt kiezen voor een historische rondvaart met een van de klassieke stoombootjes of zelf in een kajak of motorboot stappen.

Fietsen langs de oever en onderweg genieten van picknickplekken en uitzichtpunten is ook een aanrader. De Lårdalstigen is een historisch wandelpad dat langs het kanaal en de omliggende natuur voert. Deze route volgt oude handelsroutes en biedt onderweg indrukwekkende uitzichten over het water, bossen en de omliggende bergen.

7. Kust van Telemark

De kust van Telemark staat bekend om zijn afwisselende landschap van scheren, eilanden en rustige fjorden. Hier vind je idyllische vissersdorpjes, uitgestrekte zandstranden en dramatische kliffen die een prachtig decor vormen voor wandelingen of boottochten.

Het gebied is rustiger dan de bekendere Noorse fjorden, wat het ideaal maakt voor wie van natuur, zee en ontspanning houdt. Langs de kust liggen charmante dorpjes zoals Langesund en Kragerø, waar kleurrijke huizen en kleine jachthavens het plaatje compleet maken.

Wat te doen in Telemark

Telemark is een veelzijdige bestemming voor de actieve natuurliefhebber. Hier kun je prachtige wandelingen maken door bergachtige landschappen en groene valleien of fietstochten te maken langs kronkelende routes door bossen en langs meren.

Voor waterliefhebbers biedt het Telemarkkanaal de perfecte gelegenheid om te varen, kanoën of ontspannen rond te kijken vanaf een van de historische kanaalboten. Daarnaast nodigen de talloze meren en rivieren uit om te zwemmen, vissen of gewoon te genieten van de rust van de natuur.

In de winter verandert Gaustatoppen in een paradijs voor toerskiërs, met uitgestrekte, ongerepte hellingen en sneeuwzeker terrein. De berg is goed bereikbaar en biedt routes voor zowel beginners als ervaren skiërs.

Toerskiën op de Gaustatoppen — Wintersport Gaustatoppen

Wist je dat het telemarken zijn naam dankt aan de provincie Telemark, waar deze bijzondere stijl van skiën in de negentiende eeuw is ontstaan? Kenmerkend voor telemarkskiën is de buiging van de knieën bij bochten, terwijl de hiel van de skischoen vrij blijft, wat zorgt voor een vloeiende, elegante beweging en veel flexibiliteit in bergachtig terrein.

Bereikbaarheid Telemark

De Zuid-Noorse provincie Telemark is verrassend snel bereikbaar vanuit Nederland. Met Color Line kun je vanuit Hirtshals in Denemarken varen naar Larvik. Rij met eigen auto of camper de nieuwe en moderne ferry op en arriveer in 3 uur en 45 minuten varen al op je bestemming! Ook een overtocht naar Oslo (vanuit Kiel in Duitsland) of Kristiansand behoort tot de mogelijkheden.