Kraanvogels
Kraanvogels inspireren allerlei groepen mensen. Afbeeldingen van kraanvogels in vlucht of op de grond zijn van alle tijden en culturen; de kraanvogel is een symbolische vogel. En dus zijn er ook verhalen zoals sprookjes en mythes, die goede en/of slechte eigenschappen van de mens duiden.
Zowel in de Griekse en Egyptische oudheid als christendom en islam speelt de kraanvogel een min of meer belangrijke rol. In de Egyptische hiëroglyfen is de letter B een kraanvogel. In Zuid-Amerika is de naam van de Azteken afgeleid van de kraanvogel.
In Noord-Amerika eten kraanvogels cran(e)berries en in Japan wordt de vogel (Grus japonensis) gezien als brenger van geluk en voorspoed, symbool van een lang en goed leven. In China spreken ze van 'hemelse en gezegende kraanvogels' (tian-he en xian-he). In dit verband is het heerlijk om 2 oude verhalen te lezen uit respectievelijk Japan en China: 'De witte kraanvogel' en 'De dans van de kraanvogel'.
De kraanvogel is een bijzondere vogel met een verhaal. Die wil je zeker in het wild observeren!
Beste plekken om kraanvogels te zien
Het leefgebied van kraanvogels is enorm uitgestrekt. Er zijn 15 verschillende soorten die op 5 continenten voorkomen. De Euraziatische kraanvogel, die in Nederland voorkomt, broedt in Noord- en Noordoost-Europa en overwintert in Zuid-Europa en Noord-Afrika. Tijdens de vogeltrek in voor- en najaar kan je ze met geluk in Nederland zien. Maar op bestemmingen buiten Nederland bewonder je kraanvogels in enorme aantallen, indrukwekkend!
1. Kraanvogels in Nederland
Kraanvogels (Grus grus) behoren tot de grootste vogels die we in Nederland kunnen zien. De zeearend en de lammergier (verbleef afgelopen jaren langdurig binnen de grenzen van NP Hoge Veluwe) wedijveren in lengte en spanwijdte met de afmetingen van de kraanvogel: ca 1 à 1,2 meter groot en een spanwijdte van 2 meter of meer! Zodra de kraanvogel zich uitstrekt staat er een indrukwekkende vogel die je van grote afstand kunt waarnemen.
De beste tijd en plek om kraanvogels in eigen land te zien is Zuid-Limburg in het voorjaar of najaar. De trekvogels vliegen dan van hun overwinteringsgebieden in het Zuiden naar hun broedgebieden in het Noorden, of andersom. Soms vliegen er groepen met wel honderden kraanvogels over Limburg heen.
Kraanvogelbestemmingen Nederland
Kraanvogels hebben een uitgesproken voorkeur voor hoogveenrijke gebieden waar ze veilig zijn voor predatoren. In Nederland kun je de vogel spotten in Fochteloërveen, NP Dwingelderveld en de Peel. Sinds enkele jaren zijn er ook enkele broedsels voltooid.
Kraanvogels genieten de status beschermd zoals veel bijzondere vogels; in dit geval genieten ze bescherming van zowel de Nederlandse als de Europese wetgeving.
In de Nederlandse broedgebieden gaat het slechts om geringe aantallen kraanvogels. Tijdens de vogeltrek, die vooral na zonsondergang plaatsvindt, kun je ze zeker in het oosten en zuiden van ons land eerder horen dan zien overvliegen! Erg handig is deze Craneradar van Dr. Koen de Koning, waar je de waarnemingen van kraanvogels in Nederland kunt volgen.
Goede plekken om kraanvogels te zien
2. Kraanvogels in Duitsland
Een fantastisch alternatief is een trip van ca. 300 km (gerekend vanaf Utrecht) naar Diepholz in Noord-Duitsland (Nedersaksen), waar kraanvogels in het voor- en najaar verzamelen voor de vogeltrek. Eigenlijk moet je zeggen dat de vogels te vinden zijn in een grote regio ten oosten van Diepholz.
Hier liggen ook de hoogveengebieden (Moor) tussen Diepholz, Wagenfeld en Rehden en iets noordelijker Vechta. Rehdener Geestmoor, Neustadter Moor en Goldenstedter Moor (met bezoekerscentrum Haus im Moor) zijn goede spotplekken. Tijdens het seizoen overstijgt het totaal geschatte aantal kraanvogels in dit gebied de 100.000 exemplaren.
Overdag foerageren over de hele regio verspreid duizenden kraanvogels op akkers en weiden en die zoeken laat in de middag met de invallende schemering een veilig heenkomen in de hoogvenen. Vanaf 4 verschillende uitkijktorens kun je de kraanvogels terug zien vliegen naar hun slaapplaatsen. En ook dan geldt: je hoort ze al aankomen voordat je ze ziet. En de roep van deze vogel in groten getale is zo luidruchtig en indrukwekkend, dat vergeet je nooit meer!
Advies voor fotografen: fotografeer vanuit de auto! Breng het geduld op om te wachten. Zet de auto op een onopvallende plaats zoals in de schaduw van bomen en struiken, waar je in de verte kraanvogels ziet lopen. Met een beetje geluk komen andere kraanvogels aanvliegen en landen ze op korte afstand van jouw auto. Op dat moment zit je op de 1e rang!
Leuk verblijf in de natuur
3. Kraanvogels in Frankrijk
In het voor- en najaar komen duizenden kraanvogels samen bij het Lac du Der in Foret d'Orient in de Champagnestreek in Frankrijk. Een spektakel dat jaarlijks vele vogelaars trekt.
4. Kraanvogels in Zweden
Zweden is een geweldige bestemming als je kraanvogels wilt spotten in hun natuurlijke omgeving. Een plek die bekend staat om de vele kraanvogels is Lake Hornborgasjön in West-Zweden. Maar ook in de zuidelijke regio Smaland verzamelen grote groepen kraanvogels zich in augustus.
Kraanvogel bestemmingen Europa
Meer weten over vogelreizen - check dan onze overige tips mbt vogelbestemmingen en leuke reizen in dit kader.
Veelgestelde vragen
