Dark Sky Parken
Vind jij het gaaf om je op reis niet alleen te verwonderen over planten en dieren, maar ook over planeten en sterren, de Melkweg en al het mysterieuze dat zich na zonsondergang ontvouwt boven ons hoofd? Dan is een bezoek aan een Dark Sky Park een aanrader. Op deze plekken wordt het nog echt donker en ben jij na zonsondergang welkom om te genieten van de duisternis. Zodra het licht op aarde uitgaat is er nog genoeg te zien! Wij nemen je mee naar de beste plekken om sterren te kijken wereldwijd.
Wat is een Dark Sky Park?
De Dark Sky organisatie onderscheidt vijf soorten donkere plekken: Dark Sky Parks, Reserves, Communities, Sanctuary's en Urban Night Sky Places. Er is een onderscheid tussen alle soorten Dark Sky plekken, maar voor het gemak noemen we op deze pagina enkele parken en reservaten door elkaar. Het komt er allemaal op neer dat dit plekken zijn met echte duisternis waar de bezoeker op eigen houtje van kan genieten.
Over de hele wereld zijn zo'n 130 officieel benoemde Dark Sky Parken. Deze moeten aan enkele criteria voldoen:
- Échte, meetbare duisternis.
- De donkerte wordt actief beschermd.
- Het gebied wordt gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden.
- Het is toegankelijk voor bezoekers na zonsondergang.

Het is niet alleen leuk voor sterrenliefhebbers dat er Dark Sky Parken bestaan, het is ook een noodzakelijke ontwikkeling voor een gezonde aarde. Op steeds meer plekken op aarde hebben we te maken met lichtvervuiling waardoor het niet meer echt donker wordt. Veel dieren (en ook wij mensen!) hebben hierdoor een verstoord biologisch ritme. Zeker voor nachtdieren en trekvogels is het van levensbelang dat de nacht nog echt komt. Gelukkig komen er steeds meer beschermde donkere plekken op de wereld bij en worden er inspanningen geleverd om lichtvervuiling terug te dringen.
Mooiste Dark Sky Parken en Reservaten
Je hoeft helemaal niet ver te reizen om de duisternis te ervaren. In Europa vind je al genoeg (verrassende!) plekken vol fonkelende sterren. Maar ook op verre bestemmingen vind je uitgestrekte woestijnen en afgelegen berglandschappen die 's nachts worden opgelicht door de sterren. We beginnen dicht bij huis.
1. Dark Sky Parken Nederland
Misschien verwacht je het niet, maar in ons lichtvervuilde Nederland hebben we maar liefst twee officiële Dark Sky gebieden: Dark Sky Park Terschelling en Dark Sky Park Lauwersmeer. Op Terschelling kan je terecht in het duistere natuurgebied de Boschplaat in het oosten van het eiland. Tijdens een nachtelijke safari (bijvoorbeeld per huifkar) nemen boswachters en sterrenkundigen je in het pikkedonker mee naar het natuurgebied en tonen je de wonderen van de Nederlandse hemel. Zelfs de Melkweg is zichtbaar op heldere dagen! Op eigen houtje wandelen door de duinen en genieten van het natuurschoon kan ook.

In Dark Sky Park Lauwersmeer wandel je op eigen initiatief of met een gids door het bos. Er is een speciale donkertewandeling uitgezet. Je zal zien dat je ogen langzaam wennen aan de duisternis en je steeds meer gaat waarnemen! Het is wel erg leuk om met een boswachter mee te gaan voor meer context over het gebied en het belang van Dark Sky Parken. Wij gingen zelf mee op donkertewandeling met boswachter Jaap Kloosterhuis, een van de initiatiefnemers van Dark Sky Park Lauwersmeer.
Overnacht bij Nederlandse Dark Sky Parken
2. Dark Sky Park Eifel
De geliefde Duitse vakantieregio de Eifel op enkele uren rijden van Nederland is sinds 2014 een erkend Dark Sky Park! Dit maakt het de ideale plek om een dagje fietsen door de wijnheuvels en langs de rivier te combineren met nachtelijke observaties. Vanuit de sterrenwacht Vogelsang IP worden regelmatig leuke excursies georganiseerd. Vanaf de sterrenwacht kijk je uit over de Urftsee en wacht je een prachtig uitzicht over het nationaal park met de Melkweg erboven!

3. Mayo Dark Sky Park
Het groene Ierland verandert 's nachts in een magische plek vol fonkelende sterren, zeker als je de onbetreden paden op gaat. Het onbekende County Mayo aan de noordwestkust van Ierland is een absolute aanrader om te bezoeken tijdens een rondreis. Nog écht onontdekt en dus ook nog écht donker. Het Mayo Dark Sky Park omvat onder andere Wild Nephin National Park, een enorm moerasland met veengronden. Dit gebied is zeer dunbevolkt en ongeschikt voor landbouw waardoor het met rust is gelaten en de sterren nog net zo helder schijnen als altijd. Met veel geluk en in de juiste periode van het jaar is hier ook het noorderlicht waar te nemen.
4. Aenos Dark Sky Park
Op het eiland Kefalonia vind je het enige Dark Sky Park van Griekenland! Het Ainos Nationaal Park biedt de mogelijkheid om sterren te bewonderen vanuit een observatorium. Er vinden sterrenkijkdagen plaats waarbij een astronoom interessante info kan geven over alles in het heelal. Waarbij met een groene laser sterrenbeelden, planeten en andere bijzondere dingen worden aangewezen.
5. Dark Sky Reserve North York Moors
Geen Dark Sky Park, maar een reservaat. Dat maakt het niet minder indrukwekkend! Dit nationaal park in Noord-Engeland bestaat voor het grootste gedeelte uit uitgestrekte heidevelden, de moors. Er is weinig tot geen lichtvervuiling rondom waardoor sterren kijken hier heel goed kan. Ook langs de kust vind je nog goed donkere gebieden.

Er zijn zelfs speciale Dark Sky accommodaties die de telescoop en een warme deken al voor je klaar hebben staan en twee keer per jaar vindt een Dark Skies festival plaats. In ons artikel over Dark Skies North York Moors vind je de beste plekken om sterren te kijken, plus tips om de aurora te zien!
6. Dark Sky Reserve Cevennen
Frankrijk is nog zo'n dichtbij bestemming met fantastische donkere plekjes. De Cevennen in het zuiden van Frankrijk biedt de reiziger een groot avontuur! Zo heb je hier de mogelijkheid om nachtelijke wandelingen te maken met een gids waarbij je niet alleen observaties doet in de lucht. Wie zijn zintuigen openzet hoort de krekels, ziet vleermuizen, hoort uilen en misschien wel een wild zwijn. En na een avond wandelen kan je intrek nemen in een bijzondere accommodatie onder de sterren, zoals een dome of piramide met glazen dak. Zo kan je vanuit je bed nog verder genieten van de nachtelijke pracht.
Naast de Cevennen zijn Pic du Midi (Pyreneeën), Regionaal Natuurpark Vercors, Alpes Azur Mercantour en het Natuurpark Millevaches in de Limousin uitstekende donkere gebieden voor sterrenkijken in Frankrijk.
Sterren kijken op verre bestemmingen
Je kan je voorstellen dat in uitgestrekte woestijnen en desolate berggebieden de sterrenhemels nog op hun aller puurst te beleven zijn. Er staan dan ook diverse woestijngebieden in het lijstje met Dark Sky Parken. Vooral in de Verenigde Staten vind je een waaier aan donkere gebieden.
7. Dark Sky Parken Verenigde Staten
De VS is koploper in het aantal officiële Dark Sky Parken op aarde. Met maar liefst 92 Dark Sky Parks valt er genoeg te beleven in het donker! Niet gek als je bedenkt dat de VS gezegend is met vele uitgestrekte natuurparken waar de lichtvervuiling nog minimaal is.

Een lijstje van enkele Dark Sky Parken in Amerika, daar zitten zowel grote bekende nationale parken bij als wat minder bekende gebieden:
- Death Valley (Californië)
- Grand Canyon (Arizona)
- Capitol Reef en Arches NP (Utah)
- Big Bend National Park (Texas)
- Big Cypress National Preserve (Florida)
- Keweenaw Dark Sky Park (Wisconsin)
- Cottonwood Canyon State Park (Oregon)
- Voyageurs National Park (Minnesota)
En zo kunnen we nog wel even doorgaan! In de meer noordelijke staten van Amerika maak je in de juiste maanden kans op het zien van de aurora. Natuurlijk vind je ook in de wildernis van Alaska nog pure duisternis, alleen is hier nog geen officieel Dark Sky Park opgezet.
8. Kozushima Dark Sky Island Japan
Het afgelegen eiland Kozushima op zo'n 180 km ten zuiden van Tokio is absoluut de moeite waard voor sterrenkijkers. Je bereikt het eiland na 4 uur varen of 45 minuten vliegen vanuit de Japanse hoofdstad. Overdag geniet je van witte stranden, snorkelen en wandelen. 's Nachts verandert het eiland in een natuurlijk planetarium. In 2020 is op dit eiland hard gewerkt om alle straatverlichting te vervangen door lampen die geen verstoring naar de lucht uitstralen. Een van de bijkomende positieve gevolgen hiervan is dat de zeeschildpad weer komt nestelen op Kozushima.
9. Dark Sky Park Saoedi-Arabië
Opkomende bestemming Saoedi-Arabië heeft dankzij de uitgestrekte woestijngebieden ook nog echte duisternis. Reis bijvoorbeeld af naar de natuurreservaten AlUla Manara en AlGharameel. Fascinerende pleken in de woestijn waar mysterieuze rotsformaties boven het zand uittorenen. 's Avonds versieren de Melkweg en duizenden fonkelende sterren de lucht boven de rotspilaren en weet je niet wat je ziet! Een van de gaafste manieren om van de nacht te genieten is door met een tour te gaan kamperen in de woestijn. Kleine kans dat je gaat slapen, er is zoveel te zien!

10. Warrumbungle Dark Sky Park Australië
Australië heeft in The Outback enorm veel plekken waar je kan genieten van de nachtelijke hemel, ook al zijn deze geen Dark Sky Park. Het enige officiële Dark Sky Park van Australië is Warrumbungle Dark Sky Park, in New South Wales. Interessant aan een bestemming op het zuidelijk halfrond is dat je hier weer andere sterrenbeelden ziet dan bij ons! Het Warrumbungle National Park met zijn rotsformaties is nog zeer onbekend en daarom een leuke plek om te bezoeken tijdens je reis.

Het park ligt op zo'n 500 km ten noordwesten van Sydney en is dankzij de combinatie van weinig lichtvervuiling, lage luchtvochtigheid en een hoge ligging ideaal voor sterrenkijken. Je kan iedere dag van de week terecht bij Milroy Observatory voor een lesje sterrenkunde. Op eigen houtje kamperen onder de sterren en genieten van de pracht boven je hoofd kan natuurlijk ook.
11. Nieuw-Zeeland
Het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland is een paradijsje op aarde. Plan zeker een bezoek in aan Kawarau Gibbston National Park. Een fantastisch natuurgebied met hoge bergen en prachtige kloven waar felblauwe rivieren doorheen stromen. Ver van kunstmatige lichtbronnen is het hier 's avonds echt donker en geniet je van de Melkweg, duizenden sterren en in de juiste periode misschien wel Aurora Australis, oftewel het zuiderlicht!
Meer plekken voor sterren kijken
Niet alle donkere plekken zijn officieel benoemd tot Dark Sky Park of Reserve. Er zijn meer plekken die geweldig zijn om sterren te kijken:
- Sterren kijken op Tenerife
- Hawaii, bij het observatorium van Mauna Kea op Big Island
- De Atacama woestijn van Chili
- Afgelegen plekken in Lapland, waar je in de winter meteen ook kans maakt op noorderlicht
- La Palma, bij de sterrenwacht op de Roque de Los Muchachos
Leuke excursies
Kijk voor de volledige lijst met Dark Sky Places op de website van DarkSky.org.